Roep om versoepeling lockdown neemt toe

Het aandeel van de Nederlanders dat een versoepeling van de lockdown wil is sinds eind januari verdubbeld: van 21 naar 45 procent. Bijna een op tien (9%) wil de lockdown helemaal loslaten.
Het aandeel dat de lockdown wil aanscherpen daalde, van 29 naar 9 procent.
Dit blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS. Het onderzoek vond plaats van vrijdag 12 tot maandagochtend 15 februari 2021, dus voor de uitspraak van de rechter dat de avondklok moet worden opgeheven. Er werkten 2.258 Nederlanders mee aan dit onderzoek.

Steun voor coronamaatregelen neemt iets af

Op dit moment staat 68 procent van de Nederlanders achter de coronamaatregelen, begin januari was dat 72 procent en eind januari 75 procent.

Vooral jongeren gaan zich steeds slechter voelen…

De verklaring voor de roep om versoepeling ligt in het feit dat veel mensen het moeilijk hebben.
Het aandeel Nederlanders dat zich nu niet goed maar ook niet slecht of slecht voelt nam toe: van 18 naar 23 procent. Maar als we doorvragen – hoe voelt u zich in vergelijking met vóór de coronacrisis? – blijkt het aandeel dat zich nu minder goed voelt dan voor de crisis fors te zijn toegenomen: van een kwart naar een derde.
Met name jongeren hebben het moeilijk: zowel 18-24- als 25-34-jarigen zijn zich nog slechter gaan voelen. Onder 18-24-jarigen voelt maar liefst 56 procent zich nu slechter dan voor de crisis.

…maar elke leeftijdsgroep heeft het op zijn manier moeilijk

Elke leeftijdsgroep heeft het op zijn manier moeilijk. 

• De jongsten in dit onderzoek (18-24 jaar) vragen zich af wanneer hun leven echt gaat beginnen, of ze hun jeugd niet verspillen. “Ik baal ervan dat ik zo naar dit moment heb toegeleefd (net 18, studentenleven) en dat dat nu allemaal op pauze staat en me ook stress geeft over of ik mijn jeugd niet verspil en wat ik wil met mijn leven.” Jongeren missen de sociale contacten, het uitgaan, de concerten, het sporten. Velen zijn eenzaam of zelfs depressief.
• Ook de categorie daarboven mist het sociale contact en het uitgaan. “En ik voel veel frustratie omdat ik netjes doe wat moet, en het gevoel heb dat veel mensen dat niet doen, en het daarom alleen maar langer gaat duren.” Deze groep (25-50 jaar) heeft vaak én werk én kinderen, wat de last nog groter maakt: “De combinatie werk en kinderen thuis is te zwaar.”
• Werkenden zijn het thuiswerken zat of – als ze wel buitenshuis werken – de beperkende maatregelen (“Het is vermoeiender werken met een mondmasker op”). Ook hier breekt het gebrek aan beweging op (“Mijn conditie is achteruit gegaan door Corona”).
• Ouderen noemen vaker dat ze bang zijn besmet te raken en vinden het lastig dat ze afhankelijk zijn van vrienden of mantelzorgers: “nog afhankelijker geworden van een goede vriendin die al bijna een vol jaar ook al mijn boodschappen doet”.

Versoepel coronamaatregelen voor jongeren

Iets meer dan de helft van de Nederlanders (52%) is het eens met de stelling “De eerste versoepelingen van de coronamaatregelen moeten gericht zijn op jongeren”. Vooral jongeren zelf (64%) vinden dat. Waarom? Daar geven de uitkomsten uit de vorige paragraaf uitsluitsel plus de antwoorden op de stelling “De geestelijke gevolgen van de lockdown voor jongeren zijn niet meer verantwoord”: ook hier is 64 procent van de jongeren het mee eens. 
Niet alle ouderen hebben evenveel compassie met de jongeren. Met de stelling “De lockdown is voor jongeren niet zwaarder dan voor andere leeftijdsgroepen” is de helft van de 50-plussers het eens, ongeveer een derde van de ouderen is het hier niet mee eens. Van de jongeren (18-24 jaar) onderschrijft slechts een kwart dit, 58 procent is het ermee oneens.  

Avondklok: geen groot probleem

Zoals we al in januari zagen hebben Nederlanders meer moeite met de regel dat maar één bezoeker ontvangen mag worden dan met de avondklok. Na drie weken avondklok vinden nog steeds acht op de tien Nederlanders deze regel acceptabel (nu 81%).
69 procent vindt het goed dat het kabinet de avondklok heeft verlengd (18% niet). En 92 procent zegt zich er ook volledig aan te houden, 5 procent niet 100% (dat geldt voor alle leeftijden ongeveer hetzelfde).  Voor 10 procent is de avondklok problematisch, dit is ongeveer hetzelfde als eind januari. Een studente licht het als volgt toe:
“De avondklok betekent voor mij dat ik in mijn studentenkamer geen vriendinnen meer mag zien na 9 uur, samen even snel eten na werk is het enige dat kan en dat vind ik wel heel vervelend. Normaal kon je nog wel op afstand met 1 vriendin afspreken ‘s avonds, maar nu kan je gewoon helemaal niks.”

Eén gast mogen ontvangen beduidend problematischer

Men heeft veel meer moeite met de regel dat nog maar één gast ontvangen mag worden. Maar vier op de tien Nederlanders vinden dit een goede maatregel. Voor 41 procent is deze regel problematisch, voor eenzelfde percentage niet. Maar opvallend: 29 procent zegt zich niet 100% te houden aan deze regel. Dat zijn vooral mensen van 25-34 jaar (52% houdt zich er niet altijd aan). Veel mensen vinden de regel onuitvoerbaar. Bezoek komt vaak met zijn tweeën en zelf zijn ze dat ook veelal. Ze missen het contact te zeer en voelen zich steeds eenzamer. Mensen zijn niet onwelwillend, willen zich ook aan de maatregelen houden, maar ze kiezen de – in hun ogen –minst kwade van de twee: burgerlijke ongehoorzaamheid.

Slechts 15 procent tevreden over uitvoering vaccinaties

Het aandeel Nederlanders dat van plan is zich te laten vaccineren stijgt nog steeds (iets) door.
Het percentage ‘zeker wel’, doorgaans een goede indicatie van te verwachten gedrag, steeg van 29 procent in november naar 66 procent. Het aandeel ‘wel’ (zeker of waarschijnlijk) nam toe van 60 procent in november naar 83 procent in februari. 
De helft van alle Nederlanders (51%) staat achter het vaccinatiebeleid van het (demissionair) kabinet. Ten opzichte van de algehele steun voor de coronamaatregelen (68%), is dat niet heel hoog.
Het enthousiasme over de manier waarop het vaccineren in Nederland georganiseerd is en wordt uitgevoerd is beduidend lager dan de steun voor het vaccinatiebeleid. Slechts 15 procent noemt dat uitstekend (2%) tot goed (13%). Ruim de helft noemt het niet zo goed (31%) of slecht (23%).

Vertrouwen in meeste hoofdrolspelers (iets) afgenomen

Nog steeds hebben Nederlanders veel vertrouwen in de mensen die een hoofdrol spelen als het gaat om de aanpak van de coronacrisis, vooral in Diederik Gommers, Ernst Kuipers en Marion Koopmans (twee derde tot driekwart van de Nederlanders heeft hier vertrouwen in).
Maar dit vertrouwen is over de hele linie wel afgenomen. Vooral de GGD’s (en André Rouvoet[1]) liepen een deuk op. Ook de “landelijke overheid” als geheel levert vertrouwen in (van 67% naar 52%), maar premier Rutte nauwelijks (van 65% naar 63%). 

[1] Waarbij opgemerkt moet worden dat een kwart van de Nederlanders Rouvoet niet kent

Verantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 12 tot maandagochtend 15 februari 2021.
Er werkten in totaal 2.258 Nederlanders mee aan dit onderzoek.

Het grootste deel van de deelnemers (2.141) is afkomstig uit het I&O Research Panel. Daarnaast vulden 117 Nederlanders de vragenlijst in via het panel van PanelClix (voornamelijk Nederlanders met een niet-westerse achtergrond).

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), wat deze achtergrondkenmerken betreft.

Download het volledige rapport hier.